توان اکتیو و راکتیو

توان اکتیو و راکتیو به چه معنا است ؟

توان اکتیو = توان واته  = توان مفید = توانی که باعث روشنایی در لامپ میشه = P

توانی که از شبکه کشیده می شود توان اکتیو نام دارد . این توان در مقاومت بیشترین مقدار خود را دارد .

توان راکتیو = توان دواته  = توان  غیر مفید = توانی که باعث روشنایی در لامپ نمیشه = توانی که اجبارا با توان اکتیو در خطوط انتقال عبور می کند = Q

توانی که در یک مدار سلفی خالص بین سلف و شبکه تبادل می شود توان راکتیو است . این توان برای انجام کار سلف ضروری است اما بازگشت آن به شبکه بار آن را زیاد می کند .

منظور از توان راکتیو چیست ؟

در مصرف کننده هایی که بین ولتاپ و جریان آنها اختلاف فاز وجود دارد توان دارای دو مقدار مثبت و ومنفی است . به این معنی که مصرف کننده گاهی از شبکه توان می کشد و گاهی به آن توان می دهد . این موضوع سبب ایجاد توان راکتیو می شود . ار آنجایی که در این مصرف کننده ها امکان صفر کردن اختلاف فاز ممکن نیست نتیجه این می شود که توان راکتیو را نیم توان از بین برد .

 آیا توان راکتیو لازم است ؟

آری زیرا ماهیت کار این وسایل داشتن توان راکتیو است . مثلا در یک الکتروموتور نمی توان بدون توان راکتیو نیروی الکتروموتوری ایجاد نمود .

 توان راکتیو برای شبکه مفید است یا مضر ؟

این توان سبب اضافه شدن جریان شبکه و در نتیجه افزایش تلفات توان در مسیر سیم کشی بصورت حرارت می شود .

 انواع توان راکتیو کدامند ؟

در الکتریسته دو عنصر خازن و سلف توان راکتیو ایجاد می کنند پس در نتیجه توان راکتیو دارای دو نوع سلف و خازنی است .

 آیا می توان مقدار توان راکتیو یک شبکه را کاهش داد بدون اینکه مصرف کننده دوچار اخلال شود ؟

آری برای این منظور کافی است توان راکتیو مورد نیاز مصرف کننده را از راهی غیر از شبکه تامین نمود . به این منظور با توجه به ماهیت سلف و خازن که عکس هم عمل میکنند کافی است برای کاهش توان راکتیو خازنی از توان راکتیو سلفی استفاده کرد و برعکس . از انجائیکه بیشتر مصرف کننده های یک شبکه از نوع سلفی می باشند می توان با استفاده از بانک خازنی به این مهم دست پیدا کرد .

 ولت آمپر یا VA به چه معنا است ؟

ولت امپر واحد اندازه گیری توان ظاهری کل مدار است که این توان از حاصل ضرب جریان مصرف کننده در ولتاژ آن بدست می آید . راه دیگر محاسبه توان ظاهری جمع برداری توانهای اکتیو و راکتیو است .

در ادامه ضریب توان مدار,توان راکتیو مدار,توان اکتیو و توان ظاهری مدار و فرمول های محاسباتی آن ها می پردازیم.ضریب توان: ضریب توان مدار برابر مقدار عددی  می باشد و مقدار ضریب توان با توجه به ساختار مدار های الکتریکی متفاوت می باشد.

توان لحظه ای:توان لحظه ای مدار برابر با حاصلضرب ولتاژ لحظه ای در جریان لحظه ای می باشد.

توان موثر:

توان موثر از رابطه ی زیر محاسبه می شود و همان توان اکتیو مدار یا توان مصرفی مدار می باشد.

توان موثر برحسب وات بیان می شود و مقدار آن همیشه مثبت است.

مثلث توان

توان غیر موثر:

توان غیر موثر کاری انجام نمی دهد و در شبکه بصورت رفت و برگشت وجود دارد.این توان را توان راکتیو یا غیر مصرفی می نامند.

توان راکتیو یا غیر موثر می تواند مثبت یا منفی باشد.در صورت پسفاز بودن بار (بار سلفی) توان راکتیو مثبت و در صورت پیشفاز بودن بار (بار خازنی) توان راکتیو منفی خواهد بود.

واحد توان راکتیو  مدار ولت آمپر راکتیو یا وار (VAR) می باشد.

توان ظاهری:

توان ظاهری مدار بر حسب ولت آمپر V.A بیان می شود و از رابطه ی زیر محاسبه می شود.